Projekt „Audiodeskrypcja sztuk plastycznych – na przykładzie muzeów w Barcelonie” dr Anny Wendorff został zakwalifikowany do finansowania w ramach konkursu Narodowego Centrum Nauki MINIATURA4.
Celem projektu jest zbadanie i przeanalizowanie, w jaki sposób i za pomocą jakich narzędzi muzea w Barcelonie wspierają odbiór sztuki przez osoby niewidome i niedowidzące.
W ramach projektu zostanie przeprowadzona analiza audiodeskrypcji (na żywo, w formie skryptu, w formie aplikacji na urządzenia przenośne: smartfony i tablety) oraz analiza dopełniających metod przekładu obrazu na inne zmysły: słuch, dotyk, węch i smak.
– Jednym z aktualnych wyzwań stojących przed humanistami jest promowanie równego dostępu do kultury dla wszystkich. Oznacza to włączenie osób z niepełnosprawnością w życie społeczne i kulturalne. Przykładem dostępnościowym jest audiodeskrypcja – werbalny opis treści wizualnych przekazywany drogą słuchową, umożliwiający niewidomym i słabowidzącym odbiorcom obcowanie z widzialnym dziedzictwem kulturowym sztuk pięknych – mówi dr Anna Wendorff z Katedry Filologii Hiszpańskiej UŁ.
Przedmiotem działania naukowego podczas prac projektowych będą między innymi wywiady z pracownikami TransMedia Catalonia Research Group Uniwersytetu Autonomicznego na temat praktyk, norm i standardów udostępniania sztuk plastycznych osobom z niepełnosprawnością wzroku. Ponadto stworzony zostanie przegląd realizowanych w jednostce badań i eksperymentów związanych z percepcją obiektów realnych i abstrakcyjnych przez osoby z dysfunkcją wzroku. Nie obędzie się też bez wizyt w muzeach barcelońskich, które stosują audiodeskrypcję lub rozwiązania wielozmysłowe. Zakładane są również liczne obserwacje i wywiady z osobami niewidomymi i niedowidzącymi oraz rozmowy z kuratorami sztuki i pracownikami działu edukacji muzeów na temat dostępności sztuki dla osób z problemami widzenia. Wszystkie te działania mają pomóc w niełatwym i bardzo odpowiedzialnym zadaniu, jakim jest tworzenie audiodeskrypcji.
– Laicy, mający niewytrenowany wzrok, skupiają się na rozpoznawalnych obiektach i spędzają przed obrazem zaledwie kilka sekund. Kobiety patrzą na obraz inaczej niż mężczyźni. Kto więc i za pomocą jakich technik i strategii powinien dokonywać translacji obrazu na słowa dla niewidomych i niedowidzących odbiorców, tak by taki przekład był satysfakcjonujący i dostosowany do ich percepcji? Jak sprawić, by osoba z dysfunkcją wzroku doznała doświadczenia estetycznego, jednocześnie nie narzucając jej naszej własnej percepcji obrazu? – tłumaczy problematykę badawczą dr Wendorff.
Działania w ramach projektu zakończą się w 2021 roku. Na ich realizację przyznano dofinansowanie w kwocie 29 568 złotych.