Nowy Testament po polsku i białorusku - badania z programu NAWA

1 lutego 2022 roku Katedra Filologii Słowiańskiej na Wydziale Filologicznym UŁ w ramach programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej Solidarni z Białorusią – Solidarni z naukowcami rozpoczęła realizację rocznego projektu naukowo-badawczego pt. Strategie i swoistości tłumaczenia Nowego Testamentu na język polski i białoruski (redakcja katolicka i prawosławna). Opiekunem naukowym projektu ze strony Uniwersytetu Łódzkiego jest dr Agata Kawecka. W pracach nad wnioskiem uczestniczyła też dr Zofia Brzozowska.

Wydział Filologiczny UŁ

Pismo Święte stanowi najstarszą i wyjątkowo ważną część tradycji filologicznej, dzieło twórczości literackiej i artystycznej. Biblia i jej przekłady miały ogromny wpływ na kształtowanie się, rozwój i zachowanie języków przynależnych do kultury chrześcijańskiej, na proces kodyfikacji norm języków literackich, pełniąc w tym zakresie pewną rolę integrującą, jednoczącą i stabilizującą. Tłumaczenie Biblii na języki narodowe przyczyniało się do rozwoju kultury narodowej, literatury, myśli filozoficznych oraz koncepcji etycznych. Praca nad tłumaczeniem tekstu biblijnego na każdy język narodowy powinna zawsze opierać się na dogłębnej znajomości kulturowych i językoznawczych aspektów powstawania i istnienia tekstu źródłowego.

W roku 1517 człowiek renesansu, filozof, artysta-grafik, pisarz, lekarz Franciszek Skaryna, przystąpił do tłumaczenia Biblii na język starobiałoruski. Niestety, historia nie była przychylna kulturze białoruskiej. Paradoksem może wydawać się fakt, iż pełne oficjalne tłumaczenie Nowego Testamentu na język białoruski ukazało się dopiero po upływie 500 lat od poczynań Franciszka Skaryny ― w roku 2017.

Przedmiotem badań w projekcie będzie analiza porównawcza wybranych wariantów tłumaczenia Nowego Testamentu na język białoruski, polski i inne języki słowiańskie: leksyki, form gramatycznych, kategorii i konstrukcji na poziomie fleksji i składni. Wykorzystanie dorobku teoretycznego różnych dyscyplin lingwistycznych pozwoli na szerszą interpretację materiału faktograficznego i głębsze zrozumienie badanego problemu.

Realizacja projektu, zgodnie z założeniami programu NAWA, będzie sprzyjać rozwojowi badań naukowych i współpracy w białoruskich i polskich ośrodkach naukowych.
 

Tekst źródłowy: Katedra Filologii Słowiańskiej

Redakcja: Centrum Promocji UŁ