Obejmuje ona języki polemiczne wobec dotychczasowego modelu wspólnoty, często wykluczającej już ludzi (w starożytnej nomenklaturze nie-obywateli: kobiety, dzieci, niewolników, barbarzyńców, czyli nie mówiących po grecku, nie znających koiné). O te alternatywne języki – inkluzywne, wyczulone na kody wymierzonej w zwierzęta przemocy, tworzące nową wielogatunkową, nieantagonistyczną zbiorowość – w sposób szczególny upomina się poezja. Nadrzędne zadanie, jakie stawia niniejsza książka, polega na zbudowaniu, a w pewnej mierze zrekonstruowaniu, wielowątkowej opowieści o krytycznym języku relacji ze zwierzętami, wyłaniającej się z poezji polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku, potraktowanej jako wypowiedź równoprawna z wypowiedziami dyskursywnymi, upominającymi się o zniesienie antropocentrycznej dominacji, a często wobec nich prekursorska. Zarysowana koncepcja wydobywa niesymboliczne sposoby reprezentowania zwierząt i zarazem zawiesza, do pewnego stopnia, dychotomię figuratywnych/rzeczywistych przedstawień, wskazuje na formy osłabiania ludzkiej podmiotowości, problematyzuje mechanizm wytwarzania różnicy antropologicznej. Wszystko to pozwala dowieść, że krytyczny namysł nad językiem konsolidującym wspólnotę redefinuje stosunek do zwierząt, jak również odsłonić za sprawą eksperymentalnej lektury emancypacyjny potencjał wierszy, których autorzy i autorki, opisując relacje międzygatunkowe, demaskują formy opresji, zarazem tematyzują swoje poszukiwania nieantropocentrycznego języka.
dr hab. Anita Jarzyna
Okres realizacji projektu: 21.04.2022-21.04.2025
Projekt realizowany ze środków NPRH w ramach konkursu Uniwersalia 2.1